Έλεγχος του άσθματος

Κάθε ασθενής με άσθμα πρέπει να έχει μια φυσιολογική ζωή!

Στόχος της αντιμετώπισης του άσθματος είναι να μπορείς να πηγαίνεις κανονικά στην εργασία ή το σχολείο σου, να συμμετέχεις σε αθλητικές δραστηριότητες, να κοιμάσαι καλά το βράδυ και να αποφεύγεις τις κρίσεις του άσθματος. Για να τα πετύχεις όλα αυτά θα πρέπει να μάθεις να ελέγχεις το άσθμα σου! Το άσθμα σου είναι ελεγχόμενο εάν έχεις:

  • Καθόλου (ή ελάχιστα*) συμπτώματα στη διάρκεια της ημέρας
  • Καθόλου περιορισμό δραστηριοτήτων (εργασία – σχολείο)
  • Καθόλου συμπτώματα τη νύχτα
  • Καθόλου (ή ελάχιστη*) ανάγκη για λήψη ανακουφιστικού φαρμάκου
  • Φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία
  • Καθόλου παροξύνσεις το τελευταίο έτος

*2 ή λιγότερες φορές την εβδομάδα

Εάν οποιοδήποτε από τα παραπάνω δεν ισχύει, το άσθμα σου είναι μερικά ελεγχόμενο και θα πρέπει να συμβουλευθείς το γιατρό σου. Εάν τρία ή περισσότερα από τα παραπάνω δεν ισχύουν, το άσθμα σου είναι μη ελεγχόμενο και θα πρέπει να συμβουλευθείς το γιατρό σου άμεσα.

Μπορείς να υπολογίσεις τον έλεγχο του άσθματός σου απαντώντας σε μερικές απλές ερωτήσεις που περιλαμβάνονται στο Ερωτηματολόγιο Ελέγχου του Άσθματος (Asthma Control Test, ACT).

Απαραίτητη προϋπόθεση για να πετύχεις τον έλεγχο του άσθματός σου είναι η στενή συνεργασία με το γιατρό σου, που θα σου συστήσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και θα σου δώσει οδηγίες για να αποφύγεις την εμφάνιση κρίσεων.  

ΠηγήGlobal Initiative for Asthma (GINA) στη διεύθυνση http://www.ginasthma.org/

 

Αυτοδιαχείριση του άσθματος – Πλάνο δράσης

Οι στρατηγικές αυτοδιαχείρισης του άσθματος έχει αποδειχθεί ότι αποτρέπουν τις παροξύνσεις, μειώνουν τη χρήση της υγειονομικής περίθαλψης που σχετίζεται με το άσθμα και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και περιλαμβάνουν την εκπαίδευση του ασθενή για την αποφυγή ερεθισμάτων που μπορεί να πυροδοτήσουν μια παρόξυνση και την τροποποίηση του θεραπευτικού σχήματος  ως απάντηση σε αλλαγές στα συμπτώματα ή στην πνευμονική λειτουργία.

Βάση της αυτοδιαχείρισης του άσθματος αποτελεί το γραπτό σχέδιο δράσης για το άσθμα. Στους ασθενείς παρέχεται ένα ροόμετρο και η προσωπική βέλτιστη μέτρηση για αυτήν τη συσκευή προσδιορίζεται κατά τη διάρκεια μιας περιόδου καλού ελέγχου. Στη συνέχεια, οι ασθενείς ελέγχουν τις μέγιστες ροές τους καθημερινά ή όταν παρουσιάζουν επιδεινωμένα συμπτώματα και ανάλογα με την τιμή ταξινομούνται στην πράσινη (≥80% της προσωπικής καλύτερης), κίτρινη (50%-79% της προσωπικής καλύτερης) ή κόκκινη ζώνη (< 50% του προσωπικού καλύτερου). Εναλλακτικά, οι ασθενείς μπορούν να αυτό-αξιολογηθούν με βάση μόνο τα συμπτώματα, όπου η εμφάνιση συριγμού, βήχα ή νυχτερινής αφύπνισης ταξινομεί έναν ασθενή στην κίτρινη ζώνη και η εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας εκτέλεσης οποιασδήποτε από τις συνήθεις δραστηριότητές του ή η δύσπνοια που εμποδίζει οποιαδήποτε δραστηριότητα, στην κόκκινη ζώνη. Ένας συνδυασμός και των δύο προσεγγίσεων γενικά ενθαρρύνεται, ιδιαίτερα σε ασθενείς με κακή αναγνώριση της εξέλιξης των συμπτωμάτων.

Οι επιλογές για παρεμβάσεις στην κίτρινη ζώνη ποικίλλουν, αλλά γενικά περιλαμβάνουν χρήση συσκευής εισπνοής διάσωσης, ειδοποίηση του ιατρού και πιθανή ενίσχυση της ρυθμιστικής φαρμακευτικής αγωγής και έναρξη λήψης κορτικοστεροειδούς από το στόμα, εάν τα συμπτώματα και η μέγιστη ροή δεν ομαλοποιηθούν μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο διπλασιασμός των εισπνεόμενων κορτικοστεροειδών στην κίτρινη ζώνη δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματικός, αλλά ο τετραπλασιασμός τους έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εξέλιξης σε σοβαρή παρόξυνση που απαιτεί χρήση από του στόματος ή συστηματικά χορηγούμενων κορτικοστεροειδών ή επίσκεψη στο τμήμα επειγόντων λόγω οξείας άσθματος κατά 20%. Οι ασθενείς στην κόκκινη ζώνη θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν αμέσως τη συσκευή εισπνοής διάσωσης και να επικοινωνήσουν με τον γιατρό ή να παρουσιαστούν σε τμήμα επειγόντων περιστατικών.