Η άσκηση είναι ένας από τους πιο γνωστούς παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν στην εμφάνιση ή επιδείνωση αναπνευστικών συμπτωμάτων τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται είτε κατά τη διάρκεια της άσκησης είτε μερικά λεπτά μετά το τέλος της και είναι ίδια με τα γενικά συμπτώματα του άσθματος :
Συχνά υπάρχει μόνο βήχας που παρουσιάζεται στην άσκηση ή αμέσως μετά και μπορεί να κάνει τον ασθενή (παιδί ή ενήλικα) να σταματήσει ή να περιορίσει την άσκηση του. Εάν εμφανίζεις παρόμοια συμπτώματα κατά την άσκηση ή αμέσως μετά πρέπει να συμβουλευθείς το γιατρό σου για το ενδεχόμενο να έχεις άσθμα. Η επικοινωνία με το γιατρό σου είναι απαραίτητη γιατί μπορεί αντίστοιχα συμπτώματα μπορεί να τα προκαλέσουν και άλλες παθήσεις (π.χ. καρδιολογικές).
Πολλές φορές για να υποχωρήσουν τα συμπτώματα είναι απαραίτητη η λήψη ενός ανακουφιστικού (βρογχοδιασταλτικού) φαρμάκου που ανοίγει άμεσα τους βρόγχους.
Πολύ συχνά η άσκηση είναι ο μοναδικός εκλυτικός παράγοντας ασθματικών συμπτωμάτων και τότε μιλάμε για το άσθμα κατά την άσκηση ή ασκησιογενές άσθμα. Αυτό είναι πιο συχνό σε αθλητές υψηλών επιδόσεων. Για την διάγνωση του άσθματος κατά την άσκηση χρησιμοποιούνται ειδικές δοκιμασίες άσκησης που περιγράφονται παρακάτω.
Η παρουσία άσθματος δεν πρέπει να αποτελεί λόγο αποφυγής της άσκησης.
Αυτό που είναι απαραίτητο είναι η σωστή και έγκαιρη διάγνωση, η εκτίμηση της βαρύτητας του άσθματος και η χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας από τον ειδικό γιατρό.
Όταν πετύχουμε τον καλό έλεγχο του άσθματος μετά από σωστή θεραπεία είναι πιθανό να μην εμφανίζονται συμπτώματα ούτε κατά την άσκηση. Η θεραπεία αυτή μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνεται καθημερινά για μερικούς μήνες.
Αν συνεχίσεις να εμφανίζεις συμπτώματα κατά την άσκηση παρά τη θεραπεία πρέπει να παίρνεις προληπτικά ένα βρογχοδιασταλτικό φάρμακο 20-30 λεπτά πριν την έναρξη της άσκησης σε δόση που θα σου πει ο γιατρός σου. Προληπτικά πρέπει να λαμβάνει εισπνοή βρογχοδιασταλτικού και κάθε ασθενής με άσθμα που εμφανίζεται μόνο στην άσκηση. Για όλα τα παραπάνω χρειάζεται πάντα συμβουλή γιατρού.
Καλό είναι, ωστόσο, όταν εμφανίζεις κρίση άσθματος (παροξυσμό) ή λοίμωξη του αναπνευστικού να αποφεύγεις την άσκηση για λίγες μέρες.
Σε επαγγελματίες αθλητές είναι βασικό η διάγνωση του άσθματος, η χορήγηση της κατάλληλης θεραπείας και η παρακολούθηση να γίνεται από ειδικό Πνευμονολόγο. Πολλοί αθλητές εμφανίζουν αναπνευστικά συμπτώματα στην άσκηση (π.χ. βήχα, δύσπνοια) και αυθαίρετα ή με συμβουλή των συναθλητών τους λαμβάνουν εισπνεόμενα φάρμακα. Αυτό είναι επικίνδυνο γιατί μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα υγείας (π.χ στην καρδιά σου) ή εμπλοκή σε περίπτωση ελέγχου αντιντόπινγκ.
Όλοι οι αθλητές που συμμετέχουν σε εθνικούς ή διεθνείς αγώνες πρέπει να γνωρίζουν πως κάποια από τα φάρμακα που παίρνουν για το άσθμα μπορεί να είναι “απαγορευμένα” και να χρειάζονται ειδική ιατρική γνωμάτευση (TUE) και στη συνέχεια έγκριση από τις αρμόδιες επιτροπές για να συνεχίσουν να λαμβάνουν τη θεραπεία τους.
Η διάγνωση του άσθματος στους επαγγελματίες αθλητές βασίζεται, εκτός από τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση που κάνει ο γιατρός, σε αντικειμενικές δοκιμασίες ελέγχου της πνευμονικής λειτουργίας. Οι δοκιμασίες αυτές είναι:
Για τους επαγγελματίες αθλητές, όλες οι εξειδικευμένες δοκιμασίες, όπως οι βρογχικές προκλήσεις , δοκιμασίες άσκησης, ισοκαπνικού υπεραερισμού, πρέπει να γίνονται μόνο σε εξειδικευμένα και πιστοποιημένα κέντρα. Είναι απαραίτητη η διακοπή των αντιασθματικών φαρμάκων για ώρες ή ημέρες πριν την διενέργεια των δοκιμασιών, σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες.
Οι δοκιμασίες αυτές είναι απαραίτητες για να εγκριθεί η αίτηση ενός αθλητή για λήψη φαρμάκων τα οποία θεωρούνται απαγορευμένα, όταν συμμετέχει σε επίσημους εθνικούς και διεθνείς αγώνες.
Τα φάρμακα τα οποία είναι πιθανό να απαγορεύονται να λαμβάνει ο αθλητής στους αγώνες αυτούς είναι:
Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία απαγορεύονται όλοι οι β2-αγωνιστές και τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η χρήση τους επιτρέπεται στους αθλητές με άσθμα μετά από “Δήλωση Χρήσης για κατ’εξαίρεση χρήση για θεραπευτικούς σκοπούς” (TUE) η οποία πάντα ακολουθεί την ορθή διάγνωση του άσθματος όπως περιγράφηκε παραπάνω. Δεν απαγορεύεται η χρήση ρινικών στεροειδών ή αντιϊσταμινικών τα οποία μπορεί να λαμβάνονται για την αλλεργική ρινίτιδα που συχνά συνυπάρχει με το άσθμα.
Οι αθλητές που λαμβάνουν μέρος σε αγώνες τοπικούς-εθνικούς μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες από την ιστοσελίδα του Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντόπινγκ (ΕΣΚΑΝ).
Σε διεθνές επίπεδο η χρήση φαρμάκων διέπεται από τους κανόνες της WADA (World Anti-Doping Agency). Κάθε χρόνο δημοσιεύεται η λίστα με τις απαγορευμένες ουσίες και τα επιτρεπόμενα φάρμακα. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες του 2012 απαγορεύονται όλοι οι β2-αγωνιστές εκτός από τη σαλβουταμόλη (μέγιστη δόση 1600μg/24ωρο), τη σαλμετερόλη και τη φορμοτερόλης (μέγιστη δόση 36 μg/24ωρο). Προσοχή χρειάζεται στην μέγιστη επιτρεπόμενη δόση η οποία αν ξεπεραστεί ανιχνεύεται στα ούρα και δεν δικαιολογείται πλέον από την διάγνωση του άσθματος. Τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή επιτρέπονται.
Ειδικά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες δημοσιεύονται το έτος των αγώνων συγκεκριμένες οδηγίες, οι οποίες γενικά ακολουθούν τους κανόνες της WADA και δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Ωστόσο μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις και επίσης είναι πιθανό να χρειάζεται ηλεκτρονική υποβολή του TUE (όπως στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008), οπότε οι αθλητές που θα συμμετάσχουν στους αγώνες πρέπει να ενημερωθούν εγκαίρως από την ιστοσελίδα της Ολυμπιακής επιτροπής.
Για διεθνείς αγώνες συγκεκριμένων αθλημάτων μπορείτε να λαμβάνετε οδηγίες και από τις ιστοσελίδες των διεθνών ομοσπονδιών (π.χ κολυμβητική, ποδοσφαίρου κλπ).
© 2012-2024 Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία – All rights reserved.
Developed by LogicOne
